Opgelucht ademhalen in de stadswijk.
Wat te doen als een hele campus flexibele oplossingen voor de binnenlucht nodig heeft? robatherm in te schakelen was in ieder geval een heel goed idee.
Niet ver van het Ostbahnhof (station Oost) van München groeit een stedelijk ontwikkelingsproject van de wel heel bijzondere soort: groter, individueler, eigentijdser. Het nieuwe balan is een project dat veel verder gaat dan de gebruikelijke dimensies. Op de zogenaamde „Campus van de ideeën“ verlangen de vele afzonderlijke bouwfasen niet alleen een lange adem. Het vereist ook competente specialisten – bijvoorbeeld voor de realisatie van een geavanceerde, veelzijdige ventilatie- en klimaattechniek. De planners hadden naar alle waarschijnlijkheid goede redenen om voor robatherm te kiezen.
Langetermijnproject met voorbeeldkarakter.
Net als in andere grote steden en metropolen gebeurt er veel op de bouwplaatsen van München. Een uitstekend voorbeeld hiervan is het nieuwe balan. Het moet nieuw zijn, maar tegelijkertijd het origineel behouden. Het stedenbouwkundige concept is ontwikkeld als een kantoor- en winkelgebied met een industriële flair. Wat heel smart klinkt, blijkt een ambitieus grootschalig langetermijnproject te zijn. Deze zogenaamde „Campus van de ideeën“ wordt namelijk niets minder dan een trendsettende werkplek voor morgen. De historische wortels van het terrein en het respectvolle behoud van bestaande gebouwen zijn een bijzonder kenmerk. Want waar vandaag een stuk toekomst wordt gebouwd, produceerde Siemens in de jaren ‘50 onderdelen en halfgeleiders. Infineon Technologies AG, dat in 1999 werd afgesplitst, gebruikte de locatie tot 2006 voor de ontwikkeling van chips.
Van het Siemens-terrein naar een model voor de toekomst.
De huidige investeerder is in 2007 begonnen met de lopende verbouwing en uitbreiding. Het concept voorziet in een op de bestaande gebouwen gericht gebruik, waarbij deze fundamenteel worden gerenoveerd en verbouwd in de stijl van en geïnspireerd door het bestaande. Vandaag de dag is de campus een hotspot voor bedrijven uit allerlei sectoren en van verschillende grootte – van hightech, design en architectuur tot entertainment, handel, therapie en kunst. De netwerkstructuur bevordert uitwisseling om synergieën te ontwikkelen. Daarnaast moet het gebied zich richten op de levensstijlen van onze tijd. Want de overgangen tussen werk en leven worden steeds individueler en vloeiender. Ruimtelijk en qua tijd. Recreatiegebieden en vrijetijdsvoorzieningen zijn hier net zo naadloos geïntegreerd als communicatieve ontmoetingsplekken en dakterrassen met panoramisch uitzicht. Alles om een balans tussen werk en privé mogelijk te maken die deze benaming dan ook waardig is. Van groenvoorzieningen tot een zwembad van 50 meter, van veelzijdige gastronomie tot een integratieve Montessorischool. De bewuste integratie van sociale en culturele componenten onderstreept de holistische benadering.
Flexibiliteit als centraal doel.
De eisen van dit bouwproject zijn voor robatherm uiterst complex. Aan de ene kant verwacht de eigenaar betrouwbaar functionerende gebouwtechniek die haar waarde behoudt. Aan de andere kant zorgt de mix van huurders voor een grote verscheidenheid aan eisen voor wat betreft de binnenlucht. Dit betekent dat als het gebruik van een deel van het gebouw verandert, de ventilatie- en klimaattechniek dienovereenkomstig moet worden aangepast zodat de ruimte bruikbaar blijft voor toekomstige huurders. Om deze duurzame flexibiliteit mogelijk te maken, past robatherm een autonome energievoorziening voor de systemen toe. Een ander bijzonder kenmerk is de duur van het project. Aangezien de bestaande gebouwen gedurende vele jaren successievelijk worden gesaneerd, worden de reeds geïnstalleerde systemen voortdurend gecontroleerd en nieuwe luchtbehandelingskasten conceptueel op basis van de in de tussentijd opgedane bevindingen geoptimaliseerd.
Voorsprong door plug-and-play.
Het coördineren van deadlines en vooral het afstemmen met alle betrokken bouwtechnische disciplines was en is essentieel voor het succes van het project. Alleen al de drukke locatie in het stadscentrum, met veel wegafsluitingen, maakt reeds de aanlevering een tijdrovende kostenpost.Om dit grootschalige project economisch het hoofd te bieden, heeft robatherm een deel van de benodigde luchtbehandelingskasten al gemonteerd op DIN-frames geleverd. Dit minimaliseert niet alleen de inspanning op de bouwplaats. De luchtbehandelingskasten zijn gereed voor aansluiting en de best mogelijke montagekwaliteit is op deze manier gewaarborgd. „Achteraf kan ik zeggen dat de hele logistieke planning en de installatie van de luchtbehandelingskasten ongecompliceerd en probleemloos verliep“, vat Franz-Xaver Nagl samen. Hij is directeur van ITG Landshut, dat verantwoordelijk is voor de planning van de gebouwtechniek voor het project nieuwe balan.
Individualiteit voor de bestaande bouw.
Een andere uitdaging ligt in de verschillende afmetingen van vroegere en huidige gebouwtechniek. De moderne kasten voor het nieuwe balan zijn complexer en aanzienlijk groter dan de techniek uit vroegere tijden. De beperkte ruimte in de bestaande gebouwen maakte het planningsproces dan ook merkbaar ingewikkelder. Niet alle nieuwe luchtbehandelingskasten konden immers weerbestendig worden geleverd en op het dak worden geïnstalleerd. Er was dus behoefte aan vooruitziende creativiteit – en een flexibele constructie van de behuizing was de oplossing. robatherm stemde daarom voortdurend af met het verantwoordelijke ingenieursbureau en paste de luchtbehandelingskasten voor binnenopstelling aan de krappe omstandigheden aan. Dit flexibele ontwerp maakt duidelijk dat essentiële elementen van de robatherm diversiteit qua prestaties een belangrijke rol spelen in het project.
robatherm in zijn element.
Van de 44 geleverde luchtbehandelingskasten zijn er 34 weerbestendig uitgevoerd en 10 ontworpen voor binnenopstelling. In totaal 18 van deze kasten werden vooraf gemonteerd op DIN-frames, gereed voor aansluiting. De geïnstalleerde EM&R-techniek laat ook variabele oplossingen zien – sommige schakelkasten zijn geïntegreerd in de luchtbehandelingskast en andere zijn apart opgesteld. De luchtbehandelingskasten kunnen comfortabel worden bediend via webservers. Bovendien zijn ze geïntegreerd in het overkoepelende gebouwbeheersysteem via BACnet. EC-ventilatormotoren zorgen voor een efficiënte werking. In luchtbehandelingskasten voor de gastronomiesector zijn de motoren ingekapseld ten opzichte van de luchtstroom om ze te beschermen tegen vettige afzuiglucht uit de keuken. Voor de warmteterugwinning zijn zowel platenwarmtewisselaars als warmtewielen gebruikt. Kenmerkend voor het nieuwe balan is dat vrijwel alle luchtbehandelingskasten zijn uitgerust met warmtepompen.
Warmtepompen in optima forma.
De door robatherm ontwikkelde oplossing neemt zowel de verwarmings- als de koelfunctie over door het circuit om te keren. Twee koelcircuits zijn hier zeker zinvol omdat er minder koel- dan verwarmingscapaciteit nodig is in de gebouwen van het project. Mocht er een circuit tijdens de verwarmingsmodus uitvallen, heeft de luchtbehandelingskast nog steeds 50% van zijn capaciteit. Een ander pluspunt: aangezien de kasten geen aparte medialeidingen nodig hebben, zijn de schachtbezetting en de inspanningen voor het installeren aanzienlijk verminderd. Een belangrijk voordeel is de onafhankelijkheid van externe energietoevoer. De zelfvoorzienende werking creëert een quasi-back-up voor de verwarming en koeling van het hele gebied – de bedrijfszekerheid wordt dus aanzienlijk verhoogd. Om dit tevens bij piekbelastingen tijdens koelbedrijf te waarborgen, kan indien nodig een aparte koelinstallatie worden ingeschakeld. Dit zorgt voor een aangenaam binnenklimaat, zelfs bij hoge buitentemperaturen. Een opvallend kenmerk van de robatherm luchtbehandelingskasten is hun efficiëntie. Dankzij de geïntegreerde warmtepompen zijn ze veel zuiniger, zelfs onder deellast. Als de luchtbehandelingskasten op een aparte, centrale warmtepomp aangesloten zouden zijn, zouden er het hele jaar door grote compressoren met een hoog energieverbruik moeten draaien.
Slim zelfvoorzienend en intelligent in een netwerk geïntegreerd.
Omdat het nieuwe balan uit een grote verscheidenheid aan gebouwen bestaat, is ook de gebouwtechniek navenant gecompliceerd met veel facetten. Als ideale oplossing voor het project werd een slimme combinatie van in een netwerk gekoppelde en zelfvoorzienende systemen ontwikkeld: terwijl verwarmings- en koelsystemen voor delen van het gebouw overkoepelend werden gepland, werd de ventilatie decentraal ontworpen en bewust losgekoppeld van de toevoer ter plaatse. De respectievelijke systemen worden centraal bewaakt via een gebouwbeheersysteem om het energieverbruik van elk gebouw optimaal te kunnen monitoren. Zo is robatherm niet alleen onderdeel geworden van een toekomstgericht grootschalig project, maar ook van een toekomstbestendige oplossing. Een beoordeling die Franz-Xaver Nagl met robatherm deelt: „De huidige gegevens bevestigen onze planning: zowel de luchtbehandelingskasten als het hele systeem werken zeer energiezuinig.“ En hij kan het weten: sinds het begin van het balan-project is Franz-Xaver Nagl verantwoordelijk voor de planning van de gebouwtechniek.